کرم ساقه خوار صورتی برنج

 Sesamia inferens (Walker)

راسته و خانواده: (Lep., Noctuidae)

مناطق انتشار کرم ساقه خوار صورتی برنج

کرم ساقه خوار صورتی برنج

بنگلادش، کامبوج، چین، هندوستان، انـدونزی، ژاپـن، کـره، مـالزی، نپـال، پاکستان، فیلیپین، سنگاپور، سریلانکا، تایوان، تایلند، ایران.

شکل شناسی

الف – حشره بالغ

درحشرات بالغ ، بالهای جلویی این حـشره قهـوه ای روشـن بـا تعـدادی لکـه هـای قهـوه ای پراکنده، با نوار قرمز مایل به ارغوانی که بصورت شعاعی از نقاط مرکزی بالهای جلوئی بـه طرف نوک بال کشیده شده است. نوارهای روشن در کناره نوک بالهای جلـوئی مـشاهده میگردد. بالهای عقبی مایل به سفید با فلسهـای زرد روشـن در طـول رگبـالهـای اصـلی دیده میشود، شاخک افراد نر پروش و ماده نخ وش است، طول بدن افراد بـالغ کرم ساقه خوار صورتی برنج 15تـا  17و عرض آن با بالهای باز 23 تا30 میلیمتر میباشد.

ب-  تخمها

تخم تقریباً کروی یا در ظاهر شبیه به دانه تـسبیح وبـه صـورت دسـته جمعـی مـیباشـد. اندازه آنها 0.5×0.4  میلیمتر است. تخـمهـای تـازه بـه رنـگ سـفید مایـل بـه زرد تـا کـرم میباشند. به تدریج تغییر رنگ پیدا میکند

ج- لارو

لاروهای تازه (نئونات) از تخم خـارج شـده سـفید تـا کمـی مایـل بـه زرد و بـا کپـسول سرسیاه و با پیش قفسه سینه صاف دیده میشود و به انـدازه یـک میلـیمتراسـت، لاروهـای کامل در طرفین بدن دارای یک نوار طولی و به رنگ صورتی قابل مشاهده است طول لارو های بالغ 25 تا 35 میلی مترو عرض آن3 میلیمترمیرسد.

د- شفیره

شفیره کرم ساقه خوار صورتی برنج به رنگ قهوه ای روشن تا قهوه ای تیره با جسم پودری مایل بـه رنـگ آبـی دیـده میشود

زیست شناسی کرم ساقه خوار صورتی برنج

شب پره ساقه خوار صورتی برنج تخمهـای خـود را در محـل اتـصال دمبـرگ بـه سـاقه بـرنج در ردیف های 1 تا 5  تایی میگذارد و بعضاً در ردیفهای  3 تا 8 بین غلاف بـرگ و سـاقه گیـاه قرار میدهند. تخم در دوره یک هفته ای تفریخ میشـوند. دسـتجات تخـم ایـن آفـت هـیچ پوشش موئی روی آنها وجود ندارد. یک دسته تخـم بـین 30 تـا 100 عـدد مـیباشـد. دوره جنینی تخم 6 تا 10 روز در مناطق گرمسیری میباشد.

soochella سوچلا

لاروهای نئونات ابتدا از غلاف برگ تغذیه و سپس با سوراخ کردن قسمتهـای جـانبی غلاف برگ وارد ساقه میگردد. لاروهـا در طـی مراحـل رشـدی چنـدین بوتـه را سـوراخ کرده از ساقه ای وارد ساقه دیگر میشوند. وقتی که به اخرین سن لاروی میرسـند بـیش از یک لارو در داخل هر ساقه دیده نمـیشـود. ایـن آفـت دارای 5 سـن لاروی مـیباشـد . در مناطق معتدله 6 تا 8 سن لاروی هم ایجاد مینمایند. آخرین سـن لاروی داخـل سـاقه بـرنج زمستانگذرانی مینمایند. سپس لاروها در داخـل سـاقه بـرنج تبـدیل بـه شـفیره مـیشـوند. شفیره گی در قاعده ساقه های برنج اتفاق می افتد. لاروها قبل از شفیره شـدن بـرای خـارج شدن در مرحله حشره کامل سوراخی را ایجاد مینماینـد که معمـولاً ایـن سـوراخ بـا بعـضی از مواد پوشیده میشود. سیکل زندگی کرم ساقه خوار صورتی برنج از تخم تا حشره کامل46 تا 83 روز میباشـد. بلافاصله بعد از ظاهر شدن در طبیعت جفتگیری و تخمریزی میکننـد. ایـن حـشره 3 تـا4 نسل در سال دارد. شب پـره های نـسل اول از اوایـل فـروردین ظـاهر و پـس از جفـتگیـری روی گیاهانی چون لویی تخمریزی میکند،لاروهای این آفـت تـا اواخـر اردیبهـشت مـاه داخل ساقه میمانند و سپس در قسمت بالای طوقه تبدیل به شفیره مـیگردنـد.از اوایـل تیـر ماه شب پره هـای نـسل دوم ظـاهر شـده ودر اواسـط تیـر مـاه روی گیـاه بـرنج تخـمریـزی میکنند. نسل بعدی شب پره در دهه دوم مرداد مـاه ظـاهر و در اوایـل شـهریور روی بـرنج تخمریزی میکنند.

خسارت و اهمیت اقتصادی Sesamia inferens (Walker)

لاروها پس از ورود به داخل ساقه و تغذیه از بافتهای داخلی آن موجب خـشک شـدن آن میگردد. که این نوع خـسارتی شـبیه بـه خـسارت کـرم سـاقه خـوار نـواری بـرنج یعنـی (Dead hearts) را ایجاد مینماید. این علائم معمولاً در مرحله رویـشی گیـاه بـرنج اتفـاق می افتد. در مرحله زایشی گیاه برنج پس از ورود لارو به داخل ساقه و تغذیه از داخـل سـاقه موجب سفید شـدن خوشـه هـا مـیگـردد کـه در اصـطلاح انگلیـسی بـه White heads مشهور است . در این مرحله دانه های موجود روی خوشه ها پوک و سفید میشوند. این حـشره پلیفاژ (چندخوار) بوده و نیشکر و ذرت را نسبت به گیـاه بـرنج تـرجیح مـیدهـد. در میـان ساقه خوارها ، کرم ساقه خوار صورتی برنج در زراعت برنج از اهمیت کمتری برخوردار میباشـد. لاروهـای  Sesamia inferens (Walker) در شالیزار بیشتر داخل علف هرز سوروف زندگی میکند.

soochella.ir

میزبانها داخل شالیزار :

برنج، علف هرز، سوروف، اویارسلام

مدیریت

الف- کنترل بیولوژیکی:

تخم Sesamia inferens (Walker) بعنـوان یکـی از میزبـانهـای واسـطه بـرای زنبـور تریکوگراما میباشد. تخمهای این آفت توسط زنبور تریکوگراما که در مـزارع بـرنج علیـه آفت ساقه خوار نواری برنج رهاسازی میگردد انگلی شـده و قابـل کنتـرل مـیباشـد. بنظـر میرسد دیگر دشمنان طبیعی که در مزارع برنج وجود دارند از مراحل مختلف زندگی ایـن آفت تغذیه نمایند.

ب- کنترل شیمیائی:

باتوجه به پائین بودن انبوهی جمعیت این آفت در شالیزارهای شـمال ایـران از اهمیت اقتصادی زیادی برخوردار نمیباشند. نیاز به مبارزه شیمیائی نمی باشد.