مگس خزانه برنج

مگس خزانه برنج ( Ephydra afghanica Dahl )

خانواده  ( Ephydridae. , Dip )

شکل شناسی

الف- حشره بالغ

اندازه حشره بالغ مگس خزانه برنج به طول 4 میلیمتر و با سر عریض چشمهـای کوچـک و بـه رنگ قهوه ای تیره می باشـد. روی بـدن آن کمـی گـرد و خاکـستری رنـگ، میـان گـرده و سپرچه در امتداد محور میانی دو نوار سبز متمایل به آبی متالیک مشاهده میگـردد. پیـشانی براق و شاخکها با موهای کرکدار میباشد

ب- تخم

تخمهای تاره به رنگ مایل به سفید کشیده و بـه شـکل مـوز(بیـضی کـشیده) بـا پوسـته سفت اندازه یک عدد تخم 0.65 میلیمتر طول و عرض آن تا 0.2 میلیمتر میرسد.

ج- لارو

لاروها به شکل استوانه ای، بدون پا، لاروهای نوزاد (تازه تفـریخ شـده) روشـن تـا کـرم روشن و اندازه آنها تا یـک میلـیمتـر قابـل مـشاهده هـستند. لاروهـای کامـل مایـل بـه زرد می باشند. قسمت انتهای بدن لاروها بعد از سوراخ مخرج به لوله هوا منتهی میگردد کـه دو لوله تنفسی به آن متصل است. اندازه لاروهای کامل تا 12 میلیمتر میرسد

soochella.ir

د- شفیره

شفیره Ephydra afghanica به رنگ قهوه ای و صفحه پشتی قفس سـینه دارای زائـده مشخـصی اسـت کـه در موقع خروج حشره بالغ پاره شده و باز میشود. شفیره این حشره بوسیله قلاب انتهای شکم به ریشه های جوان برنج در خزانه چـسبیده و شـناور مـی ماننـد. شـفیره گـی 5 تـا 10 روز طـول میکشد.

مگس خزانه برنج چیست ؟

زیست شناسی

مگس خزانه ( Ephydra afghanica ) زمستان را به صورت تخم و داخل خاک بسر مـیبـرد. زمـان ظهـور حـشره کامل در مناطق مختلف فرق میکند. در شالیزارهای شمال ایران فعالیت لاروها در خزانه از اوائل تا اواسط اردیبهشت ماه شروع می شود و پس ازانتقال نشا در زمین اصلی نیز به فعالیت خود ادامه میدهد. باتوجه به نحوه زندگی در شمال ایـران یـک نـسل در خزانـه و در سـایر مناطق برنج خیز 1 تا 2 نسل را در خزانه میگذرانـد. ایـن مگـس نیمـه آبـزی مـی باشـد و در مزارع که آبیاری میشود زندگی کرده و در مرحله رویشی از برگهای مرکزی گیاه برنج تغذیه میکند. حشرات کامل در طی روز فعال بـوده و روی بـرگهـای بـرنج نزدیـک آب قابل مشاهده هستند. این مگس در آبهای راکـد اطـراف و داخـل خزانـه زنـدگی مـیکنـد.

مگس خزانه برنج چیست ؟

ماده ها تا 20 عدد تخم به طور انفرادی و در قسمت سطح روئـی بـرگ بـرنج قـرار مـیدهنـد. دوره جنینی تخم 2 تا 6 روز میباشد. لاروهای نئونـات ایـن مگـس از بـرگهـای مرکـزی تغذیه میکند. این حشره در منطقـه اصـفهان چهـار نـسل در سـال دارد. نـسل اول در اوایـل خرداد ماه، نسل دوم اواخر خرداد، نسل سوم اواخر تیر و چهارمین نـسل اواسـط مـرداد مـاه ظاهر میشوند.

برنج سوچلا

میزبان

میزبان اولیه Ephydra afghanica گیـاه بـرنج اسـت و روی گرامینـه هـای دیگـر از قبیـل گونـه هـای مختلـف سوروف نیز فعالیت میکند.

خسارت و اهمیت اقتصادی

لاروهای این حشره به ریشه گیاهچه ها (نشاء) حمله مـیکننـد و بـا تغذیـه از آنهـا باعـث زردی و پژمردگی آنها گردیده و پـس از رشـد در همـان جـا بـه شـفیره تبـدیل مـیشـوند. هنگامی که جمعیت این آفت زیاد باشد تمام گیاهچه های داخـل خزانـه زرد شـده و از بـین میرود

مدیریت و جلوگیری از خسارت های مگس خزانه برنج

• برای تهیه نشا از خزانه زیر پلاستیکی استفاده نمایید.
• از خزانه سنتی که عامل جلب و خسارت به گیاهچه های برنج میباشد استفاده ننمایید.
• در صورت آلودگی خزانـه تهیـه نـشا ، بـه مگس خزانه برنج ابتـدا بـا خـشکاندن آب خزانـه به مدت 24 ساعت و سپس خشکاندن آب خزانـه در شـب و آبیـاری ملایـم کمتـر از یـک سانتی متر در روز به مدت 2 روز می توان باعث مرگ تعداد زیادی از لاروهـای مگس خزانه برنج در خزانه شد.
• چنانچه این روش موثر واقع نشد با استفاده از حشره کش دیپتـرکس بـه صـورت محلـول پاشی با فشار ملایم در خزانه سمپاشی شود. همچنین حشره کش فسفره دیازینون 60 درصد به نسبت 1 تا 5 در هزار قابل سمپاشی می باشد.
• در سالهای که برای تهیه خزانه از پوشش پلاستیکی استفاده گردد، آلـودگی خزانـه بـه مگس خزانه برنج بسیار نادر بوده و نیاز به مبارزه شیمیایی نمیباشد.

توجـه : از مـصرف سـموم کلـره داخل خزانه جداً خود داری گردد.