ذخیره برنج

در بیشتر کشورهای در حال رشد به فن آوری ساخت انبار برای نگهـداری محـصولات انباری توجه اندکی شده است. در این کشورها محصولات کشاورزی ومواد غذایی انباری، گاهی در شرایط بسیار ابتدایی و غیر بهداشتی نگهداری می شوند. در ایـن کـشورها از یـک سو شرایط آب و هوایی برای فعالیت انباری بسیار مساعد اسـت و از سـوی دیگـر انبارهـای مجهز و امکانات مبارزه موثر با آفـات وجـود نـدارد.

جلوگیری از رطوبت در انبار

بـرای جلـوگیری از نفـوذ رطوبـت در ساختمان دیوارها و کف انبار از عایق های ضد رطوبت استفاده می کنند. یکی از منـابع مهـم رطوبت، آب های زیر زمینی است.کوچکترین بی توجهی در سـاختمان انبـار، سـبب می شود که رطوبت به طور دائم به درون انبار نفوذ کند و کف و دیوارها را خیس نماید به ایـن دلیـل در جاهایی که زمین مرطوب است بایـد از سـاختن انبـار خـودداری شـود و اگـر ضـرورت ایجاب می کند که در چنین جاهایی انباری ساخته شود در این صورت بایـد از پـیش، زمـین زهکشی شود. یکی از عوامل اکولوژیک بسیار مهم در انبار گرما است. افزایش گرما بویژه در انبار های نمناک می توانـد محـصولات انبـاری را بـا خطـر جـدی مواجـه سـازد گرمـا و رطوبت زیاد، محیط را برای نشو و نمای عوامل بیولوژیک مختلف آماده مـی کنـد .

کیسه های بسته بندی

شلتوک را می توان بـه صـورت تـوده یـا در کیـسه نگهـداری نمـود. کیـسه یـا ظـروف کوچک در صورتی که روش های صحیح انبارداری اعمال شوند برای ذخیره بـرنج مناسـب هستند. استفاده از کیسه برای ذخیره سازی شلتوک دارای فوایدی از جمله انعطـاف پـذیری وسهولت حمل و نقل و آسانتر شدن ذخیره سـازی و جداسـازی ارقـام از یکـدیگر اسـت. اگرچه بازرسی و کنترل فعالیت آفات در ذخیره سازی به صـورت کیـسه راحـت تـر اسـت معذالک استفاده از این روش مضراتی از جمله خسارت ناشی از حمل و نقل نادرست را در بر خواهد داشت. این ضایعات ممکن است در نتیجه پرتاپ کیسه ها رخ دهد. بعـلاوه الیـاف کیسه ها در نتیجه جذب رطوبت و یا خشک شدن بـیش از حـد پوسـیده می شوند و راه را برای فساد بعدی دانه هموار می سازند. کیسه ها در برابـر حـشرات و آب مقـاوم نیـستند، بـه سادگی مورد حمله جوندگان، قارچ ها و سایر میکروارگانیسم ها قرار گرفتـه و فاسـد مـی شوند.

soochella.ir

سیلو یا انبار

شلتوک را می توان به صورت توده ای و در حجم های زیـاد، بـدون اسـتفاده از کیـسه در ساختمان های بزرگی مثل سیلو یا انبار ذخیره نمود.

این نـوع انبارهـا بایـد دارای سیـستم های انتقال دهنده (نقاله)، سیستم هوادهی، سیستم اندازه گیری و کنترل دما و رطوبت باشند.

آفات انباری

مطالعات چاکراورتی و سینگ در سال 2001 نشان داد که تعداد محدودی از حـشرات کـه به عنوان آفات انباری محسوب می شوند از شلتوک برنج تغذیه می کنند. بید غلات یکی از مهم ترین گونه های حشرهای است که از شلتوک برنج تغذیه و ایجـاد خـسارت می کند. از مهم تـــرین حـــشرات انبـــاری بـــرنج مـــی تـــوان بـــه  Rhyzopertha dominica، granarium Trogoderma، surinamensis  Oryzaephilus، interpunctella  Plodia، Sitotroga  cerealella   و شب پره برنج (Corcyra cephalonica)  اشاره نمود.

میتسوئی در سال 1975 بیان کرد که یک عدد شپشه برنج در حدود 15 میلیگرم از دانه برنج تغذیه می کند و قادر است با این مقدار، سیکل زندگی خود را از مرحله تخم تا حـشره کامل تکمیل نماید. یک حشره ماده شپشه برنج قادر است سه نسل در یک سال ایجاد نماید و این حشره تقریباً 1500000 نتاج را تولید کند و تعداد 1500000 دانه برنج را مصرف و یـا آن را آلوده و خراب نماید. نتایج حاصل از بررسی های انجام شده در موسسه تحقیقات بـرنج نشان داد که اگر یک عدد شلتوک برنج سپید رود با وزن تقریبی 0.020 به یـک عـدد لارو بید غلات (S. cerealella) آلوده شـده و از آن تغذیـه نمایـد، کـاهش وزنـی در حـدود 0.020  گرم ایجاد نموده و تمام محتویات دانه برنج را مورد مصرف قرار می دهد. لذا بـرای هزار دانه شـلتوک، کـاهش وزنـی در حـدود 20 گـرم را سـبب می شود. نتـایج تحقیقـات تجــددی طلــب و مجیــدی (1383)، بــصورت درصــد کــاهش وزن شــلتوک بــرنج در هــر شهرستان که بواسطه آفات انباری ایجاد شده بود در جـدول4-12 ارائـه شـده اسـت. بطـور متوسط خسارت ایجاد شده در انبارهای زارعین از 2.26 درصد تا 4.27 درصـد متغیـر بـوده است. یعنی وضعیت خسارت در سطح زارعین فاصله چنـدانی بـا بهتـرین حالـت نگهـداری شلتوک در یکی از کارخانـه هـا (1.99) نداشـته و حتـی نـسبت بـه بـدترین حـالات ممکـن (18.04  درصد و 7.25 درصد) نیز کمتر بوده اسـت. باتوجـه بـه جـدول 4 میـزان خـسارت ناشی از آفات انباری (حشرات زیان آور) در شهرستان های مختلـف از 0.92 تـا 3.97 درصـد متغییر بـوده اسـت. قابـل بـه ذکـر اسـت کلیـه انبارهـای مـورد بررسـی دارای سـاختمانی بـا دیوارهای ساخته شده از سنگ بلوک و سیمان و فاقد سیستم تهویه مناسب بوده اند.

جدول 12 – 4 درصد کاهش وزن شلتوک بواسطه آفات انباری در شهرستانهای مختلف

برنج سوچلا

 مراحل آفات زدن برنج

در بررسی تجددی طلب و مجیدی (1383)، سه گونه از حشرات زیان آور با نـام علمـی بیـد غـلات  (Sitotroga cerealella)، شپـشه بـرنج (Sitophilus oryzae) و شپـشه آرد (Tribolium SPP.) که در شلتوک های برنج موجـود در انبارهـا فعالیـت مـی کردنـد شناسایی شدند. از نکات قابل توجه اینکه در همه نمونه های شلتوک برنج، ابتدا فعالیـت بیـد غلات (S. cerealella) مشاهده گردیـد، سـپس فعالیـت دوگونـه حـشره، شپـشه بـرنج و شپشه آرد دیده شد. این مطلب بیانگر این موضوع اسـت کـه بیـد غـلات بـا سـوراخ کـردن پوسته اولیه برنج که در واقع یک وسیله دفاعی و مانع ورود عوامل خسارت زا به داخل دانـه برنج می باشد را از بین می برد و ورود حشره به داخل دانه های سفید را آسان تر می کند زیـرا دو گونه شپشه برنج و شپشه آرد فقط از دانه های سفید برنج تغذیه می کنند و قادر بـه تغذیـه از شلتوک نمی باشند.

پیشنهاداتی در ذخیره سازی برنج :

• ساخت انبار در ارتفاعی مناسب از سطح زمین
• استفاده از مواد مقاوم در برابر حمله جوندگان، حشرات، پرندگان، نفوذ رطوبت و گرما
• رعایت حفظ بهداشت به منظور به حداقل رساندن فعالیت حشرات
• استقرار کیسهها روی پالت و رعایت فاصله بین توده کیسه ها از یکدیگر و دیوارهـای انبار
• نصب پنجره هایی که روبروی یکدیگر قرار دارند (در سطح محدود) و درکارخانه هـا، علاوه بر پنجره های فوق، استفاده از سیستم تهویه مناسب در انبار
• به حداقل رساندن نقل و انتقالات کیسه ها در انبار
• نصب توری بر پنجره ها و دقت در عدم وجود منافذ در بخش های مختلف انبار

ذخیره سازی برنج

ذخیره سازی برنج

ذخیره سازی برنج

برگرفته از ( راهنمای برنج ) کاشت، داشت، برداشت و پس از برداشت