بیماری لکه سوختگی برگ برنج

(Leaf Scald)

بیماری لکه سوختگی قارچی برگ برنج

بیماری لکه سوختگی برگ برنج (leaf scald) بـا عامـل قـارچی  Microdochium oryzae (Hashioka  and  Yokogi)  Samuels  and hallett با فرم جنسی Monographella albescens(Thumen) Parkinson, Sivanesan and Booth  در تمامی نواحی کشت برنج در افریقـا، آسـیا و امریکـا گـسترش یافتـه و موجـب خسارت بیش از 30 درصد به محصول میگردد. میزان خسارت آن در هند و بـنگلادش بـه ترتیب 23.4 درصد و 30 – 20 درصد گزارش شد.

دیگر میزبان ها

میزبانهای این قارچ علاوه بـر بـرنج (Oryza sativa L.)،  سـوروف Echinochloa crus-galli(L.) P. Beauv.(cockspur) ذکر شده که منبعـی بـرای مایـه آلـوده کننـده عامل این بیماری محسوب میشوند.

ظهور علائم بیماری در شالیزار

این بیماری معمولاً در انتهای فصل زراعی روی گیـاه بـالغ ظـاهر شـده و تحـت شـرایط مرطوب، نیتروژن بالا و تراکم کشت توسعه می یابد. نتایج مطالعه مایه زنی مـصنوعی عامـل بیماری نشان داد که توسعه آلـودگی در گیاهـان دارای زخـم بیـشتر از گیاهـان فاقـد زخـم میباشد و این نتیجه، اشـاره بـر ضـعیف بـودن عامـل بیمـاری دارد. در ابتـدای آلـودگی در حاشیه و نوک برگ زخمهای پراکنده قهوه ای مایل به زرد شقاف و قهـوه ای روشـن ظـاهر میشود. زخمها در برگهای بالغ مستطیلی کشیده با حاشیه قهـوه ای روشـن هـستند. سـپس طول لکه ها به 5 – 1 سانتیمتر و عرض آنها به 0.5 تا 1 سانتیمتر مـیرسـد در برخـی مـوارد لکه ها کل برگ را میپوشانند (تصویر 12-9 ) .

soochell.ir

بزرگ شدن و به هم پیوستن زخـمهـا منجـر به سوختگی در ناحیه بزرگی از برگ پرچم میشود. این نواحی خشک شده و ظاهری آب سوخته (تاولی) پیدا کرده و نوک و حاشیه برگها شفاف میشـود. در کاسـتاریکا بیمـاری موجب پوسیده شدن کلئوپتیل شده و آلودگی همراه با قهوه ای قرمز شدن، پوسیدگی ریشه و بلایت خوشه است که موجب عقیمی بذور میگـردد. در ایـن بیمـاری نـوک بـرگهـای آلوده نزدیک رگبرگ میانی با بادهای شدید میشکند. فاکتورهای مؤثر در توسعه بیماری شـامل میـزان بـالای نتیـروژن، شـرایط آب و هـوایی مرطوب، کم بودن فاصله کشت، زخمی بودن برگها و وجود منابع آلودگی از قبیل بـذور و باقیمانده های گیاهی میباشد.

میزان خسارت

اگرچــه M. oryzae اغلــب بــرگ هــا و غــلافهــا را آلــوده مــیســازد امــا آلــودگی بــذر نیز حائز اهمیت است، زیرا بذر آلوده منجر به کاهش جوانه زنی و رشد مناسب نشا میشـود. Microdochium oryzae به مدت 3 تا 18 ماه در بذور آلوده برنج تحت شرایط محصور بقا می یابند امـا در دمای 5 درجـه سـانتیگـراد بـه مـدت بـیش از 11 سـال بقـای خـود را حفـظ مـیکننـد. همه بخشهای بذر پتانسیل مکان آلودگی برای Microdochium oryzae را دارند. امـا بیـشترین تـراکم Microdochium oryzae در اندوسپرم، لما و جنین است. بیماری لکه سوختگی برگ برنج اغلب به روش زراعی کنترل میشود.

به طور کلی روشهای زیر را بایـد در مدیریت بیماری لکه سوختگی برگ برنج مد نظر قرار داد :

• عدم کاربرد زیاد کود نیتروژنه
• تیمار بذر با ترکیبات شیمیایی از قبیل بنومیل، کاربندازیم و تیوفانات متیل
• استفاده از ارقام مقاوم در صورت موجود بودن

بیماری لکه سوختگی قارچی برگ برنج