کوتولگی برنج چیست؟

کوتولگی عارضه ای است فیزیولوژیکی که سبب اختلال در روند طبیعی رشد، گل دهی و رسیدگی برنج می شود .علایم شاخص این عارضه شامل رنگ سبز تیره، کاهش ارتفاع، برگ های قلاب مانند و یا کوتاه و ضخیم، تاخیر در گل دهی، تولید خوشه های کوتاه و متراکم به همراه تاخیر و غیریکنواختی در رسیدن محصول است .پنجه
زنی غیر متعارف (افزایش شدید تعداد پنجه و گاه کاهش تولید پنجه )و تولید پنجه های غیر بارده و شکننده، عدم تلقیح گل و افزایش پوکی در دانه از دیگر علایم عارضه ی کوتولگی است .در یک مزرعه ممکن است فقط بخشی یا تمام علایم فوق مشاهده شوند .کوتولگی برنج در شالیزارهای شمال کشور با مجموعه در اثر مصرف علف ، ی علایم فوق کش تیوبنکارب (با نام تجاری ساترن )ایجاد می شود

علایم عارضه

اولین علایم عارضه حدود سه هفته پس از نشاکاری و به طور نامنظم و پراکنده در برخی مزارع قابل مشاهده است .کاهش یا توقف رشد نشا ها همراه با رنگ سبز تیره و عدم توسعه ی ارتفاع، وجه تمایز بوته های آلوده از بوته های سالم اطراف است (شکل1

در صورت شدت عارضه در مزرعه، برخی بوته ها به تدریج تحلیل رفته و کاملا خشک می شوند .(شکل 2)میزان خسارت یا مرگ و میر گیاهچه های برنج در خاک های باتلاقی بیش تر است .اگرچه علامت غالب عارضه ،کاهش ارتفاع و افزایش تولید پنجه ی کوتولگی است، اما توقف تولید پنجه و افزایش ارتفاع نیز در برخی مزارع دارای کوتولگی مشاهده می شود.

برخی برگ ها در یک گیاهچه حالت طبیعی و برخی دیگر نامتقارن و پیچیده و یا کوتاه و دارای رنگ تیره تری هستند .پیچش غیرطبیعی برگ ها نیز از دیگر علایم اختلالات رشدی ناشی از کوتولگی است (شکل 3)

کج و معوج شدن ساقه و برگ با شدت بیانگر اختلالات هورمونی ناشی از این ، های مختلف علف کش است (شکل 4).

در بررسی های گلدانی تاثیر دز علف کش در کاهش ارتفاع برنج به ،)6 خوبی نمایان بود (شکل که مشابه اختلالات رشدی ناشی از علف کش ساترن در شرایط مزرعه ای بود .به نظر می رسد کشاورزان به منظور کنترل بهتر علف های هرز و به دلیل ارزانی مبارزه ی شیمیایی نسبت به هزینه ی وجین دستی، تمایل به مصرف مقدار بیشتری از علف کش برای کنترل بهتر علف های هرز و اجتناب از وجین دستی دارند که از عوارض منفی و ناخواسته اختلال در رشد و نمو برنج و خسارت بیش ، ی آن تر به گیاه زراعی است.

با آغاز رشد طولی برنج و افزایش ارتفاع ساقه، اختلاف گیاهچه های کوتوله و سالم به وضوح نمایان می شود (شکل 7).حذف گیاهچه های کوتوله و نشاکاری گیاهان سالم ممکن است مانع از خسارت شود که بستگی به شرایط مزرعه دارد .در مزارع دارای خاک های باتلاقی شدید بازیابی و رشد گیاهان جدید رضایت بخش نخواهد بود و در صورت زهکشی مزارع و خشک کردن خاک ها و غرقاب مجدد، گیاهان دارای سرعت بهبودی بیش تری بودند و خسارت کوتولگی کم تر خواهد بود .

نه فقط اندام های هوایی بلکه اندام های زیرزمینی و ریشه ی برنج نیز در اثر عارضه ی کوتولگی به شدت آسیب دیده و ریشه ها باریک تر، لاغرتر و خشبی شادابی خود را از دست ، تر شده و رنگ ریشه داده و تیره تر شده و از طول ریشه و حجم زیست توده ی ریشه به شدت کاسته می شود (شکل 8).

یکی دیگر از تفاوت های شالیزار آسیب دیده از تنش علف کش و دارای کوتولگی با مزرعه ی سالم در رنگ مزرعه در زمان برداشت است .رقم برنج هاشمی در مزارع دارای کوتولگی معمولا دارای رنگ سبز تیره تری نسبت به مزارع سالم می باشد .ساقه و برگ برنج دارای کوتولگی در زمان برداشت به رنگ سبز تیره تر و مزارع سالم دارای ساقه و برگ زرد روشن هستند (شکل9).

طولانی شدن طول دوره ی رشد رویشی و تاخیر در مراحل رشد زایشی، عدم تولید خوشه و یا تولید دیر هنگام خوشه، تولید خوشه های نامتقارن و شکننده، تاخیر در رسیدن شلتوک و رنگ سبز تیره ی بوته های مبتلا در هنگام برداشت، آن ها را از بوته های سالم اطراف در زمان برداشت متمایز میسازد (شکل 10). به طور کلی، خسارت عارضه از مرگ گیاهچه های آلوده در اول فصل تا طولانی شدن دوره ی رشد رویشی، کاهش درصد تلقیح، افزایش تعداد دانه های پوک و کاهش عملکرد دانه در آخر فصل متغیر است (شکل 11).

دوام طولانی علایم اختلالات رشدی ناشی از ساترن در رنگ مزارع به خوبی نمایان است و مزارع دارای کوتولگی در مرحله ی برداشت دارای رنگ سبز تیره تری هستند (شکل11). به عبارت دیگر تغییر رنگ گیاهچه های برنج از سبز روشن به سبز تیره که از حدود سه هفته پس از نشاکاری قابل رویت است، در برخی موارد تا زمان برداشت روی گیاه دوام دارند

انتقال گیاهچه های کوتوله همراه با خاک اطراف آن از مزرعه به گلدان (شکل 12چپ) در مقایسه با گیاهچه ی مشابه که خاک اطراف ریشه ی آن شسته شده و در خاک بدون علف کش در گلدان کشت می گردد (شکل12وسط) دارای رشد کم تری بود و قادر به ورود به مرحله ی زایشی نبود .گیاهچه ی شاهد بدون علف دارای پنجه ، کش در سمت راست دارای پنجه کم تر (متعارف)بود و تمام پنجه های آن به طور هم زمان به خوشه رفته و وارد مرحله ی رسیدگی شدند (شکل12 راست).

بیماری کوتولگی برنج و مدیریت آن

به طور کلی آزمایش فوق نقش خاک اطراف بوته ی برنج را بر کوتولگی نشان می دهد .در شرایط مزرعه ای برای مدیریت کوتولگی می توان خاک اطراف بوته های کوتوله ی برنج را با لایه های عمیق تر و اطراف بوته مخلوط نموده و از غلظت علف کش تجمع یافته در محیط ریشه ی برنج کاسته و امکان رشد بهتر برنج را فراهم نمود .جابه جایی و انتقال خاک محیط ریشه ی گیاهچه های دارای کوتولگی و جایگزینی خاک جدید به بهبود عارضه کمک می کند.

تاریخچه

کوتولگی ناشی از علف کش های شالیزار اولین بار در سـال 1976 از ژاپن و در سال 1990 از امریکا گزارش شد (چن2002)  این عارضه از موسسه تحقیقات بین المللی برنج “ایری” نیز گـزار شده است. (آمپونگ و ددتا، 1991)کشاورزان برنج کار امریکا و ژاپن با این عارضه کاملا آشنا هسـتند زیرا علف کش ساترن از اولین علف کش هایی است که آن ها با رضایت خـاطر بـرای سـا ل هـای طـولانی مصرف کرده بودند و کـوتولگی در مزارع تیمار شده با این علـف کش کمـا بیش وجود داشت .

در ایـنکشور ها کارشناسان ترویج کشاورزی، قبل از گزارشات رسمی با عارضه آشنا بـوده و بـه کشـاورزان در خصوص مدیریت آن آموزش داده اند (چن، 2002) اگرچه سابقه ی کوتولگی در دنیا بـه حـدود چهـار دهه قبل بر می اما در دو دهه، گردد ی اخیر بیش تـرین تحقیقـات در ژاپـن و امریکـا در ایـن خصـوص صورت گرفته است.

علاوه ، بر تیوبنکارب دیگر علف کش های انتخابی برنج مثل کوئینکوراک، تریکلوپیر، پروپانیل و تو-فور-دی نیز سابقه ی اختلالات فیزیولوژیک و ایجاد کوتولگی در برنج را دارند (چن،2002) اگرچه شدت گیاه سوزی ناشی از آن ها کم تر از ساترن بوده است .علف کش تریکلوپیر هنوز در ایران ثبت نشده و کوئینکلوراک در دست بررسی است .به دلیل مصرف محدود علف کش های پروپانیل و تو-فوردی اطلاعات چندانی در مورد گیاه سوزی و اختلالات رشدی ناشی از آن ها در برنج در دست نیست .

مطابق برخی گزارش ها کوتولگی برنج در اثر مصرف سـاترن در هـوای گـرم و خـاک هـای دارای ماده ی آلی زیاد تشدید شده است .مطابق این گزارش تجزیه، دلیل کوتولگی، ساترن به ترکیبـات سمی است و برای کنترل عارضه ی کوتولگی ناشـی از سـاترن در اراضـی شـالیزاری برخـی ترکیبـات بازدارنده ی تجزیه ی علف کش را به ماده ی تجاری علف کش ساترن اضافه کردند؛ (یامـادا، 2112چـن، 1981.)

علف کش ساترن و عارضه ی کوتولگی

نقش علف کش های انتخابی برنج و ثبت شده در کشور در ایجاد عارضه ی کوتولگی در آزمایش های متعددی مطالعه شد (یعقوبی1390)،نتایج نشان داد که در زراعت برنج شمال کشور عامل ایجاد عارضه ی کوتولگی در برنج با علایم شاخص اشاره شده در بالا، علف کش تیوبنکارب (ساترن )است (یعقوبی و همکاران)، نقش علف کش فوق در ایجاد اختلالات رشدی و کوتولگی برنج در ژاپن و امریکا به ترتیب از چهار و دو دهه پیش گزارش شده است (چن،2002) بررسی ها نشان داده است که در استان گیلان عامل ویروسی در ایجاد عارضه نقشی نداشته، درحـالی که در عامل ایجاد عارضه، شـالیزارهای استان فارس، ویروس عامل ایجاد عارضه ی کوتولگی است.

لازم به ذکر است که بسته به شرایط خاک و دز علف کش و سن گیاهچه های برنج در زمان مصرف علف میزان و شدت کوتولگی متفاوت خواهد بود .افزایش دز علف ، کش کش سبب تشدید کوتولگی می شود و استفاده از گیاهچه های کوچک تر در نشاکاری حساسیت برنج به علف کش را بیش تر خواهد کرد .دوام علف کش ساترن در خاک های باتلاقی تا پنج سال گزارش شده است، بنابراین مصرف تکراری این علف کش سبب تشدید کوتولگی خواهد شد .

نقش دیگر علف کش های شالیزار در ایجاد اختلالات رشدی

مولینیت (اوردرام )از علف کش های مشابه ساترن و از خانواده ی دی تیوکاربامات ها است .این علف کش در استان های جنوبی کشور (فارس و خوزستان )برای کنترل علف های هرز برنج مورد استفاده قرار می گیرد .این علف کش می تواند اختلالات رشدی مشابه ساترن (کوتولگی )را در برنج موجب شود، اگرچه میزان حساسیت برنج به مولینیت به دقت مطالعه نشده است، اما ارقام برنج ایندیکا حساس به ساترن گزارش شده .)بررسی 1991 اند (آمپونگ و ددتا، های میدانی در استان فارس نشان داد که برخی مزارع تیمار شده با علف کش مولینیت دارای اختلالات رشدی مشابه اوردرام در شرایط کمبود آب سبب ، کوتولگی برنج در شمال کشور بودند .بنابر مشاهدات میدانی تشدید پوکی در برنج می شود که مشابه اختلالات رشدی ناشی از ساترن است .به طورکلی رفتار علف کش های تیوکاربامات تحت تاثیر آب بود و در مزارعی که پس از مصرف علف کش غرقاب نبودند اختلالات رشدی برنج بیش تر بود . در صورت غیرغرقاب بودن مزارع و یا آبیاری تناوبی در اول فصل، و یا مصرف علف کش قبل از نشاکاری، اثرات سوء هر دو علف کش ساترن و اوردرام افزایش می یابد .در برخی موارد اثرات سوء علف کش بر برنج در مرحله ی رویشی به ظاهر قابل تشخیص نیست و خسارت اقتصادی ناشی از این علف کش ها به صورت عدم تلقیح دانه و افزایش پوکی در مرحله ی زایشی نمایان می شود (یعقوبی و .)1391همکاران، به طور کلی علف کش های دارای ساختار حلقوی و کلره در ایجاد کوتولگی نقش دارند .بنابراین تمام علف کش ها به جز لونداکس و بازاگران (بنتازون )دارای چنین ویژگی هستند .اگر عارضه در زهکشی تا حد ترک خاک است .این عمل موجب از دست ، سطح وسیع مشاهده شود تنها راهکار رفتن نیتروژن و احتمالا ظهور علف های هرز جدید است .درصورت کوچک بودن سطح آلودگی پذیرش خسارت به جای زهکشی توصیه می .)امروزه بعضی از شالیکاران 2113 شود (اسمیت و دیلدی، علف کش های ماچتی (بوتاکلر )و یا ریفیت (پرتیلاکلر )را قبل از نشاکـاری مـصـرف می کنند

برخی علف کش های فوق را هم زمان با علف کش لونداکس (بن سولفورون متیل )مصرف می کنند . مصرف این علف کش ها قبل از نشاکاری و یا بلافاصله پس از نشاکاری موجب ایجاد تنش در برنج و ایجاد علایم مشابه کوتولگی ناشی از ساترن در برنج می شود .شدت اختلالات رشدی ناشی از این علف کش ها کم تر از کوتولگی ناشی از ساترن است .به طور کلی علایم گیاه سوزی ناشی از ساترن نسبت به دیگر علف کش ها دیرتر ظاهر می شود و ماندگاری اختلالات رشدی ناشی از این علف کش نیز بیش تر از دیگر علف کش ها است.

تأثیر نوع خاک و کمبود عناصر غذایی (روی و پتاسیم )

در ایجاد عارضه 1 ی کوتولگی کمبود عناصر غذایی به ویژه روی، پتاس، مس و فسفر موجب اختلال در رشد طبیعی برنج شده و توقف یا کند شدن سرعت رشد گیاه را منجر می شوند .کاهش ارتفاع برنج به دلیل کمبود این عناصر معمولا با علایم کوتولگی ناشی از علف کش به درستی برای شالی کاران قابل تفکیک نیست . مصرف کود موجب رفع علایم ناشی از کمبود عناصر غذایی می شود در حالی که کوتولگی ناشی از علف کش معمولا در اراضی باتلاقی بهبودی کامل پیدا نمی ؛ اشملزر و همکاران، 1394 کند (یعقوبی، .)این نکته مهم 2115 ترین تفاوت کمبود عناصر غذایی و علف کش در ایجاد اختلال در رشد برنج است. اگرچه علف کش تیوبنکارب (ساترن )از خانواده ی “تیوکاربامات ها” عامل اصلی ایجاد عارضه ی کوتولگی در شالیزارهای گیلان با علایم ذکر شده در بالا است، اما این عارضه علاوه بر علف کش وابسته به نوع خاک، ماده ی آلی خاک و شرایط رطوبتی خاک و زمان مصرف علف کش نیز می باشد . مصرف علف کش ساترن فقط در برخی خاک ها می تواند موجب بروز کوتولگی شود. خاک های ماندابی یا باتلاقی با ماده ی آلی زیاد (خاک های سیاه )و سابقه ی مصرف مکرر و طولانی علف کش کاه و کلش در آن جمع ، ساترن مستعد بروز عارضه هستند .اراضی شالیزاری که پس از برداشت برنج شده و به مدت طولانی در طول سال مرطوب و غرقاب باقی می مانند شرایط مناسب تری برای بروز این عارضه دارند .خاک های با درصد رس بالا کم تر به این عارضه مبتلا گردیده در حالی که خاک های لومی شنی با ماده ی آلی زیاد و مرطوب یا غرقاب در طول سال، به عارضه حساس تر هستند و کوتولگی بیش تر در آن ها مشاهده می .)2115 ؛ اشملزر و همکاران، 2112 شود (چن، علف کش تیوبنکارب از بهترین علف کش های انتخابی در زراعت برنج است اما در برخی خاک ها به ترکیبات جانبی سمی برای گیاه زراعی تجزیه شده و موجب اختلال در رشد طبیعی برنج و کوتولگی می شود .کمبود مس و فسفر موجب تشدید عارضه در مزارع برنج برخی مناطق امریکا شده .)بررسی 2115 ؛ گـونسکارا و همـکاران، 2112 است (چن، )2112 های انجـام شده در امـریکا

مدیریت آبیاری و عارضه ی کوتولگی

در کاربرد علف کش در شالیزار به روش رایج (نمک پاشی یا قطره پاشی با دست و بـا قـوطی هـای دارای درب های سوراخ دار)، قطرات علف کش به سطح محدودی از کرت ها پاشـیده مـی
شـود ولـی بـه دلیل غرقاب بودن مزرعه ی برنج، علف کش روی آب شناور و در تمام سـطح کـرت بـه طـور یکنواخـت پخش می شود .بدیهی است در صورت فقدان حالت غرقاب در کرت ها، علف کش به طـور یکنواخـت در سطح مزرعه توزیع نخواهد شد و در محل پاشش اولیه تجمع خواهد نمود .عدم توزیـع علـف کـش در کرت و یا تجمع آن در سطح محدود، موجب خواهد شد تا از یک سو کنترل علـف هـرز در یـک کـرت یکنواخت نباشد و از سوی دیگر افزایش غلظت علف کش در محل پاشش اولیه، موجب گیـاه سـوزی و اختلالات رشدی و گاه کوتولگی در برنج می شود .نوع و میزان گیاه سوزی و اختلالات رشـدی وابسـته به نوع علف کش، دز علف کش، نوع خاک و سن گیاهچه های برنج در زمان نشاکاری دارد . همچنین مصرف علف کش قبل از نشاکاری و یا مصرف علف کش پس از نشاکاری و کم آبیاری مزرعه (گاه کشاورزان به منظور استقرار بهتر نشا

ها اقدام به کم آبیاری مزرعه پس از نشاکاری می کنند)، موجب تشدید اثرات نامطلوب علف کش ها روی بوته های برنج می شود .در ضمن جریان آب در کرت ها پس از مصرف علف کش نیز می تواند موجب آب شویی علف کش ها از کرت های بالا دست و تجمع آن ها در کرت های پایین دست شود که نتیجه ی آن حداقل کاهش سرعت رشد برنج در کرت های پایینی (و گاه ایجاد کوتولگی )و کنترل نامطلوب علف هرز در کرت های بالا دست است . مصرف علف کش در اراضی غرقاب شالیزار، به ویژه در هنگام وزش باد موجب رانش و تجمع علف کش در حاشیه ی کرت ها گردیده و با افزایش دز، سمیت علف کش انتخابی شالیزار برای این گیاه زراعی را افزایش می دهد .به همین دلیل فراوانی عارضه در حاشیه ی کرت ها بیش تر است.

آینده ی مصرف ساترن در شالیزار

ساترن علی رغم ایجاد کوتولگی در برنج دارای مزایای زیادی است .ساترن به دلیل آب شویی اندک و احتمال ورود اندک به زیستگاه های آبی، کارایی بسیار خوب در کنترل سوروف و بیش تر علف های هرز یک ساله، طول دوره ی کارایی مناسب در کنترل علف های هرز (دوره ،) ی بحرانی سازگاری خوب در اختلاط با سولفونیل اوره ها (علف کش های جگن و پهن برگ کش همانند بن سولفورون متیل )و موارد اندک مقاومت علف های هرز به این خانواده از علف کش ها، از بهترین ترکیبات معرفی شده جهت مبارزه ی شیمیایی با علف های هرز شالیزار است .علی رغم دسترسی شالی کاران کشورهای پیشرفته ای همانند ژاپن و امریکا به ده ها علف کش، ساترن هنوز یکی از ترکیبات رایج در مدیریت شیمیایی علف های هرز شالیزار است .این علف کش فقط در برخی شالیزارها (اراضی باتلاقی )و آن هم در صورت کاربرد قبل از نشاکاری سبب ایجاد اختلالات رشدی در برنج می شود و به طور درصد اراضی شالیزاری گیلان برای کاربرد این علف 81 کلی حدود کش مناسب هستند .کاربرد مجدد این علف کش به روش صحیح توصیـه شده ی تحقیقاتی (بعد از نشاکـاری و کرت های غرقـاب )در زراعت برنج شمال کشور، به حفظ تنوع علف کش های شالیزار کمک خواهد

بیماری کوتولگی برنج و مدیریت آن

نمود .به علف، لازم است با اتخاذ سیاست مناسب، نظر نگارنده کش ساترن در تناوب مدیریت شیمیایی علف کش های شالیزار قرار گیرد . به علاوه ساترن دارای سازگاری خوب با سولفونیل اوره ها (بن سولفورون متیل و )…بوده و اختلاط این دو علف کش می تواند تمام علف درصد کنترل نماید .بدیهی است 98 های هرز شالیزار را تا حدود که در صورت مدیریت مناسب غرقاب و کاربرد مخلوط های علف نیاز به وجین دستی بیش ، کشی فوق درصد کاهش می95از یابد . ساترن علف کشی آب گریز است و در صورت مصرف آن در کرت های غرقاب و وزش باد، این علف کش در حاشیه ی کرت (مجاور مرزهای بین کرت ها )و یا کرت های پایین دست تجمع یافته و اختلالات رشدی بیشتری را در مناطق تجمع یافته سبب می شود .به علاوه در صورت تسطیح غیر یکنواخت مزرعه، علف کش در مکان های کم ارتفاع تجمع می یابد و تشدید کوتولگی را به صورت لکه ای داخل کرت ها موجب می شود .ساترن در صورت کاهش ارتفاع آب کرت های غرقاب و تماس با خاک، به شدت به ذرات خاک چسبیده و دارای آب شویی اندکی است که این ویژگی ساترن را از نظر زیست محیطی علف کش ایده آل می نماید .به علاوه در صورت خشک شدن خاک ها و تابش نور خورشید، این گروه از علف کش ها تبخیر شده و بر کشت دوم تاثیر سوء نخواهند داشت.

توصیه های کاربردی برای مدیریت عارضه ی کوتولگی و کاهش تنش و اختلالات رشدی علف کش ها

در شالیزار – اراضی فاقد زهکش مناسب و دارای حالت باتلاقی در خارج از فصل زراعی کـه محـل تجمـع 1 کاه و کلش برنج و علف های هرز است، اراضی حساس به کوتولگی هستند .اولین و ساده تـرین توصیه برای اجتناب از کوتولگی آن است کـه از مصـرف علـف کـش تیوبنکـارب (سـاترن )در اراضی حساس و دارای سابقه ی ابتلا به کوتولگی خودداری شود. – معمولا خاک 2 های باتلاقی و دارای حالت مانـدابی در زمسـتان بـه دلیـل اسـیدیته ی پـایین و سستی بافت خاک، رشد و استقرار اولیه ی گیاهچه های نشایی بـرنج در آن هـا ضـعیف اسـت . علف کش ها در این خاک ها تنش بیش تری را بر برنج وارد می کنند .به طورکلی در این اراضـی از کاربرد همه ی علف کش ها قبل از نشاکاری اجتناب شود.3 طورکلی تاکنون کاربرد هیچ علف کشی قبل از نشاکاری توصیه نشده اسـت . درصـورتی کـه به دلیل هر محدودیتی، مصرف علف کش قبل از نشاکاری ترجیح داده شـود ، حـداقل سـه روز قبل از نشاکاری مصرف شود. – بررسی 4 ها نشان داد که حتی در اراضی دارای سابقه ی کوتـولگی، بـا مصـرف سـاترن و دیگـر علف کش روز پس از نشاکاری و در کرت4-7 ها های غرقـاب، مـی تـوان از کوتـولگی و تـ نش ناشی از علف کش اجتناب نمود. – اراضی شالیزاری که در پاییز و زمستان (خارج از فصل زراعی )حالت باتلاقی دارنـد، در فصـل 5 زراعی سبب تشدید گیاه سوزی علف کش ها روی برنج می شوند .بنـابراین بـا زه کشـی پـاییزه اراضـی بــاتلاقی و بهبــود خــواص فیزیکوشــیمیایی خــاک مــی تــوان در کــاهش اثــرات ســوء علف کش ها روی برنج در فصل زراعی بعد کاست. – چنانچه در سال 6 های زراعی مختلف علف کش های متفاوت مصرف می شود ولی رشـد بـرنج در برخی مکان ها رضایت بخش نیست، در این صورت توصیه می نیـاز ، شود با انجام آزمایش خاک به کودهای روی، پتاس و فسفر برآورد شود .معمولا خاک هـای مانـدابی در پـاییز و زمسـتان مشکلات بیش تری را در استقرار و رشد نشاها در اول فصل موجب می شوند. – در آوردن یا کندن بوته 7 های دارای کوتولگی، اختلاط و به هم زدن خاک زراعـی بـا دسـت و کاشت نشای سالم به جای گیاهچه های دارای کوتولگی توصیه می گردد. – امروزه نشاکاری برنج با گیاهچه 8 برگی صورت می3-5 های گیـرد .گیاهچـه هـای کوچـک تـر دارای حساسیت بیش تر یا تحمل کم تری به علف کش ها هستند .بنابر این با پـرورش نشـاهای قوی و سالم در خزانه و فراهم ساختن شرایط مطلوب رشد در روزهای اول پس از نشا کـاری، اثرات نامطلوب علف کش ها کاهش می یابد. – ساترن علف 9 کشی آب گریز است و روی سطح آب شناور می ماند .وزش باد موجب رانده شـدن علف کش به حاشیه ی کرت ها و مجاور مرزها می شود و یا علف کش با جریان آب از دریچـه ی خروجی از کرت های بالادست به کرت های پـایین دسـت مزرعـه رانـده و در آن تجمـع پیـدا می کند .به همین دلیل گیـاه سـوزی و اخـتلالات رشـدی سـاترن در حاشـیه ی مـرز هـا و یـا کرت های پایین دست مزرعه بیش تر است . برای مدیریت این مشکل از مصرف علف کش در زمان وزش باد اجتناب نموده و قبل از نشست کامل آب کرت، از آبیاری مجدد اجتناب شـود .

بیماری کوتولگی برنج و مدیریت آن

مولینیت نیز به دلیل ویژگی های فیزیکوشیمیایی مشابه ساترن دارای رفتار مشابهی است. – ساترن دارای قدرت جذب زیادی به ذرات خـاک بـوده و دارای حرکـت محـدودی در خـاک 11 درصد علف91 است .بیش از کش در لایه ی سطحی دو سانتی متری خاک جذب کلویید هـای خاک می شود .به علاوه پیش کاول زدن قبل از نشاکاری سبب انبساط و افـزایش حجـم خـاک می شود که پس از نشاکاری خاک به تدریج نشست کرده و تثبیت می شود .مصرف علـف کـش بلافاصله پس از نشاکاری و نشست خاک سبب افزایش احتمال تماس علـف کـش بـا ریشـه ی برنج می شود و تاخیر در مصرف علف ورود علف، کش کش به محیط ریشـه را کـاهش خواهـد داد .بنابراین توصیه می شود با تاخیر در مصرف علف کش و کاهش تماس آن با ریشه ی بـرنج، عملکرد انتخابی علف کش روی گیاه زراعی افـزایش داده شـود .هـر چـه خـاک سسـت تـر یـا باتلاقی تر باشد، تاخیر در زمان مصرف علف کش حائز اهمیت بیش تری است . – توصیه می 11 شود هنگام مصرف علف کش کرت ها به طـور یکنواخـت غرقـاب شـده و ارتفـاع آب سانتی5-7حدود متر باشد .لازم است حداقل یک سوم نشاهای برنج هنگام سم پاشی خـارج از آب باشند. – جریان آب و یا خروج آب از کرت 21 ها سبب شستشوی علف کش ها خواهد شد .اجازه ی خروج آب از کرت ها حداقل به مدت یک هفته داده نشود .در صورت نیاز به آب از ورودی همان کرت آب به آرامی وارد کرت شده تا علف کش شسته نشده و در پایین دست آن کرت یا مزرعه تجمع پیدا نکند. – آب 21 شویی علف کش ها به ویژه در روزهای نخست پس از مصرف، می تواند موجب تجمع آن در کرت ها و اراضی پایین دست شده و باعث کوتولگی شود .برای جلوگیری از بروز این وضعیت با ایجاد جوی آبیاری در کنار کرت ها، سیستم آبیاری از حالت سنتی کرت به کرت به روش جوی به کرت اصلاح شود .این روش آبیاری کارآیی علف کش ها را افزایش و از آب شویی آن ها جلوگیری می کند .این روش آبیاری در اراضی دارای شیب تند و یا مناطقی که به منظور آبیاری اراضی زیر دست جریان حجم بیش تری از آب در کرت ها مورد نیاز هست، ضروری تر است.

بیماری کوتولگی برنج و مدیریت آن

4 کش ها از جمله ساترن به تجزیه ی نوری و تبخیر حساس هستند و زهکشی مزارع در اوایل فصل سبب تبخیر و تسریع تجزیه ی آن ها می شود .زهکشی مزارع تا حد ترک ها کوچک و غرقاب مجدد با مصرف کود سرک (اوره )موجب کاهش اثرات سوء ساترن و تحریک رشد برنج می گردد. – علف 15 کش های خانواده ی تیوکاربامات ها (ساترن )در کوتاه مدت علایم اختلالات رشدی را نشان نمی هفته پس از نشاکاری اولین علایم گیاه 3-4 دهند و حدود سوزی آن ها نمایان می شود. در حالی که علایم گیاه سوزی اگزادیازول ها زود تر (لکه های قهوه ای و نکروزه روی ساقه و برگ برنج )قابل مشاهده است .بروز دیر هنگام گیاه سوزی ناشی از برخی علف کش ها همانند دی تیوکارمات ها (ساترن و اوردرام )موجب می شود تا کشاورزان باور به ایمن بودن این علف کش ها داشته باشند و از مصرف مقادیر بیش تر علف کش جهت کنترل طیف گسترده تری از علف های هرز استقبال نمایند .این علف کش ها در دز پایین سوروف کش و در دزهای بالاتر کارایی آن ها روی جگن ها و پهن برگ ها افزایش می یابد .بنابراین از مصرف بی رویه ی علف کش اجتناب شود.

بیماری کوتولگی برنج و مدیریت آن بیماری کوتولگی برنج و مدیریت آن بیماری کوتولگی برنج و مدیریت آن بیماری کوتولگی برنج و مدیریت آن

در صورت جابه جا بودن جملات می توانید فایل زیر را دانلود کنید